"Cardinal analyzes why Netherlands lost Catholic faith in few short decades". Deze woorden staan boven een grote bespreking in LifeSiteNews  (25 sept.2020) van het boek van de Italiaanse journalist Andrea Galli, geschreven op basis van zijn gesprekken met de kardinaal:  "Dio viva in Olanda". Ondertitel: "When the Son of man comes, will He find faith on earth? Lucas 18,8. Ik was verbaasd en geschrokken toen ik las hoe de bisschop terugkijkt op de kerk in ons land in de jaren zestig. De mensen van toen zijn de grote boosdoeners. Letterlijk zegt hij: "“Many speak of the danger of a schism, but I think not. I rather think that what has already happened with us in Holland will happen in many parts of the world. There has been a silent healing through the turnover of generations. […] Because who will ultimately remain in the Church? The priests and laity of '68, of those years of disarray, with ultra-progressive ideas, are almost gone. In Holland there are still those who believe, who pray, who have a personal relationship with Christ.” 

Ik ben diaken en priester gewijd in de Utrechtse kathedraal in 1963. Omdat we toen een gezamenlijke opleiding hadden ken ik de meeste priesters uit de zestiger jaren van de bisdommen Utrecht en Groningen. Velen zijn inderdaad overleden en heel wat priesters hebben een andere levensstaat gekozen na hun wijding. De aartsbisschop doet allen met zijn analyse tekort als hij hun dood een natuurlijke oplossing vindt van de moeilijke situatie van de kerk in onze dagen. Het sprankelende van de kerk in de zestiger jaren is er helemaal vanaf. Dat kan ik hopelijk laten zien op deze site. Als ik tijd van leven heb!!!  Henk van Doorn

Begin juni 2020 werd deze website voor de 75.000ste keer bekeken. Ik ben er op 6 november 2015 mee begonnen. Op mijn manier. Met de aansporing: "zie, luister, denk, spreek, doe". Ik heb vanaf het begin de teller er op gezet om te voorkomen dat een bezoeker gaat denken dat de samensteller nogal wat pretenties heeft. Het is wel zo dat ik wil laten zien wat ik zoal doe, wat ik mee maak, waar ik me bij betrokken voel, wat ik lees, met wie ik omga etc. Anderen gaan b.v. op vakantie, gaan naar voetbal, kijken T.V.,  houden van lekker eten, hebben een grote vriendenkring, aandacht voor de kleding, reizen veel, etc.. Daar is niks mis mee. Ik ben soms zelfs jaloers op hen! 

Dat er de site 75.000 keer bezocht is geeft mij het gevoel dat het goed is om ook op dze manier te laten zien wie je bent en waarom je kiest voor de dingen die je doet. Bij mij wordt dat ongetwijfeld ingekleurd door de manier waarop ik betrokken ben bij de Kerk en de maatschappiij. De Kerk is mijn grote liefde. Ik ga vandaag - op verzoek - een boekbeschrijving maken van het boek "Een aartsbisschop aangeklaagd in Rome". 888 pagina's en 1114 voetnoten! Toen ik het boek een paar maanden geleden uit had dacht ik: "Hoe kan het toch dat de katholieke kerk in ons land in de 18de eeuw in tweeën splitste".  In geloofsleer en praktijk was er geen verschil. Mijn vader zat nog rond 1920 met een oud-katholieke jongen op de r.-k lagere school in IJsselstein. Beide gingen ze naar dezelfde kerk. De oud-katholieke kerk in Utrecht was veel te ver. Ik maakte mee dat ze elkaar na de oorlog weer ontmoetten in het toenmalige Oud-katholieke museum in de Utrechtse Mariahoek. Ze hadden niet van elkaar geweten dat ze tot een verschillende kerk behoorden!  Dat twee eeuwen eerder de in Rome aangeklaagde apostolisch vicaris Petrus Codde door Rome uit zijn ambt werd gezet en er in ons land twee soorten katholieken kwamen, die zich steeds meer van elkaar verwijderden. Niet zozeer op gebied van eredienst en geloofsbeleving, maar wel op gebied van "kerkleer": volkstaal, getrouwde diakens en priesters, de wijding van vrouwen.... Zulke gesprekken worden haast onmogelijk als men uit elkaar gaat. Dat is volgens mij ook zo in een gezin! Als banden losgemaakt of losgeraakt zijn hoe moeilijk is het dan om die weer vast te maken. Soms is het goed om het met elkaar een tijdje uit te houden en in ieder geval het goede in del ander te blijven zien!. Dat is zelfs zo in de kerk!

Henk van Doorn 

UIT DE OECUMENELEZING 2020

Stilte in de liturgie 

Veel zeggen zonder woorden

Er bestaan verschillende soorten woorden: harde en lieve , mededelingen en poëtische bespiegelingen, uitgeschreeuwde en gefluisterde woorden, uitdrukkingen en vraagwoorden... Zo kunnen we ook divverse vormen van stilte onderscheiden. Er is de pijnlijke en de aangename stilte, er is het verwonderd stilzwijgen, de stilte die door vestomming ontstaat, de stilte om zich te concentreren, de stilte om te luisteren, de stilte om tot God te spreken en om God tot zich te laten spreken. In de eucharistie komen diverse soorten van deze stilte voor.

Momenten van stilte tijdens de eucharistie zijn geen korte onderbrekingen, of pauzes. Tijdens een stilte wordt de eucharistie niet tijdelijk stopgezet. Zij gaat integendeel verder, en wel met het binnenbrengen van een ‘een nieuw geluid’: stilte met een betekenis en een functie.   

De stilte om tot inkeer te komen

In het begin van een eucharistieviering nodigt de voorganger de verzamelde gemeenschap uit om tijdens een moment van stilte tot inkeer te komen en de Heer persoonlijk om ontferming te vragen. Daarna volgt de algemene schuldbelijdenis, of klinkt de drievoudige aanroeping van de Heer Jezus in de kyrie-litanie. 

De stilte voor de gebeden

Vóór het openingsgebed zegt de priester: 'Laten wij bidden.' Hierna volgt een korte stilte, die de gelovigen de kans geeft om tot inkeer en persoonlijk gebed komen. Daarna bidt de priester het openingsgebed, de gelovigen antwoorden met een instemmend amen.

Het openingsgebed wordt ook wel collectagebed genoemd. Deze benaming geeft weer dat de priester tijdens het gebed collecteert of verzamelt en samenvat wat de gelovigen voordien in stilte gebeden hebben. Het gebed dat de priester uitspreekt wordt met andere woorden dank zij de voorafgaande stilte gedragen door het gebed van de aanwezigen.  

Ook bij het gebed na de communie formuleert de priester de gebedsoproep 'Laten wij bidden'. Hij kan een korte tijd van stilte laten voorafgaan aan het gebed na de communie.

Niet alleen de stilte vóór het uitspreken van de gebeden is van belang. Het is eveneens belangrijk dat de priester stilte en rust binnenbrengt door de wijze waarop hij voorbidt. Indien hij de gebeden opdreunt, zonder enige spreekpauzes in te lassen, is er niet echt sprake van bidden.  

Stilte in de dienst van het Woord

De liturgie van het Woord dient zo gevierd te worden dat zij de overweging bevordert. Daarom is het best elke vorm van haast die de bezinning en de stilte belemmert, te vermijden.Na de eerste lezing, na de tweede lezing en na de homilie zijn het juist de stiltemomenten die ons toelaten om de woorden uit de Schrift die we beluisterden te overwegen, en om ze zo dieper tot ons te laten doordringen. Het is in diezelfde stilte dat het antwoord ontstaat dat we God willen geven.

Een goed gesprek vraagt om openheid en ontvankelijkheid. Wie in gedachten nog met allerlei zaken bezig is, kan niet met een open geest en met hart en ziel luisteren. En wie niet goed heeft geluisterd, antwoordt veelal op nietszeggende wijze. 

Bij de voorbede leest een lector diverse intenties of gebedsoproepen voor: 'laten wij bidden voor ...', 'Laten wij bidden opdat ...'. Bij elk van deze intenties hoort stilte na het uitspreken ervan. Bedoeling is dat de deelnemers aan de eucharistie in stilte bidden voor de vraag die weerklonk. 

Stilte tijden de eucharistische liturgie

Tijdens de eucharistische liturgie bidt de priester op verschillende momenten in volstrekte stilte. Tijdens deze ogenblikken worden de aanwezige gelovigen uitgenodigd om hun gebed met dat van de priester te verenigen -  in volstrekte stilte.

Ook het gebed bij de communie  bidt de priester in stilte. Na het 'Heer, ik ben niet waardig', zegt de priester in stilte 'Het Lichaam van Christus beware mij tot eeuwig leven'. Daarna neemt hij het brood tot zich. Vervolgens zegt hij in stilte 'Het Bloed van Christus beware mij tot eeuwig leven' , waarop hij uit de kelk drinkt. 

Deze ogenblikken bieden de gelovigen de kans om zich biddend en in stilte voor te bereiden op de communie die ook zij zullen ontvangen.

Het is zinvol om na de communie een stille tijd te voorzien: Zo krijgt deze een heel eigen kleur en betekenis: ze is een goed moment om nogmaals tot persoonlijk gebed te komen en de Heer te danken voor zijn aanwezigheid. 

 Stille tijd … een prioriteit

Door stilte ontstaat er ruimte voor de ander. Door te zwijgen laat je toe dat de ander op verhaal kan komen. Door stilte in het gesprek in te bouwen, laat je de ander, de Andere, aan het woord. Want het is daar, in de diepste stilte, dat God tot ons spreekt. Als wij zelf alles volpraten, dan kan de Gans Andere niet meer ter sprake komen, dan kunnen wij onmogelijk nog zijn stem horen. Daarom is rituele stilte belangrijk, ja zelfs prioritair om in relatie te kunnen treden met God.